İçerik
Bel ağrıları toplumun her kesimini ilgilendiren bir sorundur. Özellikle sanayileşmiş ülkelerde yaşayanların yaklaşık %80’i yaşamlarının bir bölümünde bel ağrısı çekerler. Bu ağrı sıklıkla iki ile üç ay içinde iyileşirken, 10 hastadan birinde ağrı yerleşir ve devam eder.
Bel ağrısı her yaş ve meslekte görülebilir. Bununla birlikte, çalışan yaş grubunda daha sıktır. Hareketsiz, şişman, ağır spor yapan, yanlış oturma ve duruş alışkanlığı olan kişiler ile ağır işlerde çalışanlarda bel ağrısı daha çok görülür.
Alkol, sigara, stres, uzun süre aynı konumda oturma, uzun süre titreşime maruz kalma gibi durumlar bel ağrısı riskini artırmaktadır.
Epidemiyoloji, hastalıkların çeşitli toplumlarda, yaş gruplarında, meslek gruplarında; sıklığını, yayılımını ve bunları etkileyen faktörleri inceleyen bilim dalıdır.
Bel ağrıları; tüm yaş gruplarında, tüm toplumlarda, hemen hemen her meslekte, her iki cinste, en sık görülen, en sık sakatlığa yol açan, maliyeti en yüksek, en fazla iş gücü kaybına yol açan hastalıklardan biridir.
Bir insanın ömür boyu en az bir defa bel ağrısı geçirme ihtimali %80 kadardır. İnsanların %55 kadarı iş gücü kaybına yol açacak bel ağrısına yakalanır. Bu grubun %38’ i 3 haftadan kısa, %17’ si 3 haftadan daha uzun süre iş gücü kaybına uğrar.
Toplumsal gelişme ve endüstrileşme arttıkça hem bel ağrısı sıklığı, hem de bel ağrısına bağlı iş gücü kaybı artmaktadır.
Bel ağrılarının en az yarısı tekrarlama riski gösterir.
Bu kadar yaygın olmasına rağmen bel ağrılarının ancak %1 kadarında tümör, vertebra kırığı, apse, artrit, kauda equina sendromu gibi ciddi patolojiler sorumludur.
Hastaların %99′u disk, kas dengesizliği, duruş bozuklukları, dejeneratif değişiklikler gibi sebeplere bağlıdır. Osteoporoz, spondilolistezis, dar kanal gibi patolojiler de ikinci grup içinde değerlendirilir.
Bel ağrılarının sıklığı yaşa göre de değişiklik gösterir. 1-7 yaş civarında %1, 10 yaşta %6, 14-16 yaş civarında ise %18 oranında görülür. Ancak bu oranlar çalışmadan çalışmaya kısmen farklılıklar gösterir.
Bazı meslek gruplarında bel ağrısı riski artmaktadır. Ağır kaldırma, asimetrik kaldırma, dönerek ağır kaldırma, vibrasyona maruz kalma, uzun yol şoförleri, sürekli ayakta durarak yapılan mesleklerde bel ağrısı riski artar.
• İlk ağrı atağı 20 yaştan önce ya da 55 yaştan sonra ise
• Kaza ya da düşme sonrası olan belağrısı
• Israr eden tedaviye cevap vermeyen bel ağrısı
• Sırt bölgesinde ağrı (tm, enf, met)
• Kanser hikayesi ya da kanser
• Kortizon kullanımı varsa
• Uyuşturucu kullanımı ve HİV +
• Bel ağrısı ve ateş
• Bel ağrısı ve kilo kaybı
• Öne doğru eğilmekte güçlük
• Sinir basısı belirtileri, mesane, barsak, süvari yaması şeklinde his kaybı, düşük ayak
• Ağrı ile birlikte omurga deformitesi olması
• 4-6 haftalık tedaviye cevap vermeyen bel ağrısı
Maalesef bel ağrısı olan birçok hasta elinde filmleri ile doktor doktor dolaşmakta ve derdine çare aramaktadır. Önerilen tedavi seçenekleri arasındaki farklılıklar, hastaları şaşırtmakta, hastalar ne yapacaklarına karar verememektedirler.
Sağlıklı bir bel sağlıklı omurga kolonu ve omurgaya destek veren kas ve bağlardan oluşur. İnsan bedeninde toplam 33 adet omur bulunmaktadır. Bu omurların birleşmesi ile omurga kolonu oluşur. Her iki omur arasında disk adını verdiğimiz yastıkçıklar bulunmaktadır.
Bu yastıkçıklar sayesinde omurga bir taraftan yük çekerken, bir taraftan da her yöne eğilebilir. Ayrıca her iki omur arasında sağda ve solda bulunan deliklerden sinirler çıkarak kola ve bacağa giderler.
Bel bölgesinde toplam beş adet omur bulunmaktadır. Bu omurlar vücudun ağırlığının önemli bir bölümünü taşırlar. Zamanla bu omurların kemiksel yapısı veya disklerinde değişiklikler ve bunun sonucunda ağrılar ortaya çıkar.
Bel ağrısı bir çok nedene bağlı olabilir. Bu nedenlerin arasında bel fıtığı, bel kayması gibi omurga ile ilgili sorunların yanı sıra, duruş bozukluğu, aşırı kilo, kas ve bağlardan kaynaklanan problemler ile romatizmal hastalıkları sayabiliriz.
Omurlar arasında yer alan disk yastıkçığı ağır kaldırma veya ters hareket sonucunda yerinden çıkarak sinir köklerine bası yapabilir. Bu durum başlangıçta, yani basının hafif olduğu durumlarda sadece bel ağrısına neden olurken, daha ileri safhalarda kalça ve bacak ağrısına da yol açabilir. Sinirin basısı nedeni ile ayakta kuvvet kaybı, uyuşma, veya refleks değişiklikleri meydana gelir. Muayene bulguları ile MR bulgularına dayanarak tedavi şekli belirlenir.
Belde fıtık oluşması durumunda, fıtık sinir köküne baskı yapar. Bu durum bacakta kalçadan topuğa kadar uzanan ağrıya yol açar. Bel fıtığının habercisi olan bu belirti halk arasında siyatik olarak bilinir.
Omurlar arasında yer alan yastıkçıklar sadece yerlerinden taşınca bulguya yol açmazlar. Yastıkçıkların yaşla birlikte harabiyeti de bel ağrısına neden olabilir. Bu durumdan kuşkulanan doktorunuz, MR ve görülen lüzum üzerine, aşağıda tanımını yaptığımız diskografi adlı incelemeler yardımı ile teşhis koyabilir.
Omurganın içindeki kanalda yaşla birlikte daralma meydana gelebilir. Bu durum bel ağrısına ve yürüyüşle birlikte ortaya çıkan bacakta ağrı ve uyuşmaya yol açar. Bu durumun teşhisinde MR’dan yararlanılır.
Bel fıtığı ve bele yönelik cerrahi müdahalelerden sonra birçok hastada çeşitli sebeplere bağlı olarak ağrılar oluşmaktadır. Bu duruma başarısız bel cerrahisi sendromu yada yetersiz bel cerrahisi sendromu adı verilir.
Tekrarlayan bel fıtığı ve yara iyileşmesinden kaynaklanan hipertrofik nedbe dokusu (yara iyileşmesinden kaynaklanan sert ve sinirleri sıkıştıran bir doku) bel fıtığı ameliyatlarından sonra görülen bel ağrısı ve bacak ağrısı ( siyatalji ) sebeplerinin en önemlileridir. Bir yıldan uzun süren ağrılar yara iyileşmesine bağlı nedbe dokusuna, ani başlayan bel ve bacak ağrıları ise tekrarlayan bel fıtığına bağlanır.
Başarısız bel cerrahisi sendromu (BBCS) bel fıtığı ameliyatı geçiren hastaların % 10-40’ ında görülür. BBCS tedaviye dirençli ağrıya ve fonksiyon kaybına yol açar.
Operasyon bölgesinde omuriliği çevreleyen zarlardaki yapışıklıklar ve büzüşmeler ( epidural yapışıklık ve nedbe ) bel fıtığı ve diğer bel operasyonlarından sonra sık görülür. Epidural yapışıklık ve skarları görüntülemek zor olabilir bu hastalıklar ancak ilaçlı MR ve tomografi ya da myelografi ile görüntülenebilir.
BBCS’dan kaçınmak için bel operasyonuna karar verirken hastanın her yönden değerlendirilmesi (ruhsal durum, kas yapısı, kilo, kronik hastalıklar, meslek, fıtık seviyesi ve/veya seviyeleri, olayın kronikliliği vs) gerekir.
BBCS’dan sonra ikinci bir cerrahi müdahaleden kaçınılmalıdır. İkinci bir cerrahi müdaheleden sonra hastaların %20 si düzelir, %20 si kötüleşir, %60 ı aynı kalır. Hasta seçimine özen gösterilirse iyi olma oranı artar. Bel omurgasına yönelik 4. operasyonu geçiren hastalarda ise iyileşme oranı %5, kötüleşme oranı ise %50 dir.
BBCS da bel ağrısı ve siyatalji artar, çok hafif fiziksel aktivite bile ağrılara yol açar, egzersiz toleransı azalır. Gece krampları, ayaklarda ve bacaklarda uyuşma ve karıncalanmalar olur. %10 kadarında idrar yapma problemleri olabilir. Hastaların bir kısmında hafif bir ateş yada ateş basmaları olabilir
.
Ameliyattan hemen sonra hastaların hala ağrısı devam ediyorsa; ya sinirlere baskı yapan fıtık tamamen alınamamıştır yada yanlış seviyeden ameliyat yapılmıştır. 6 aydan sonra başlayan ağrıda tekrarlayan fıtık, ameliyattan 1-6 ay sonra başlayan ağrıda araknoidit (omurilik zarlarında iltihap) ve enfeksiyon düşünülmelidir.
Bacak ağrısı ön planda ise fıtık ve omurilik kanalı daralması, bel ağrısı ön planda ise instabilite düşünülür. Tümör durumunda hastada ateş, zayıflama, gece ağrıları gibi belirtiler olur. İnstabiliteyi değerlendirmek için ağırlık altında röntgen çektirilmeli, tümör şüphesi için sintigrafi çektirilmelidir.
BBCS da tedavi
Bu hastaların çoğu bir rehabilitasyon hastası olarak kabul edilmelidir. BBCS nin tedavisi oldukça zordur. Ağrının sebebine göre tedavi yapılmalıdır.
İnstabilite varsa spinal füzyon ameliyatı yapılmalıdır. Tekrarlayan bel fıtığında egzersiz, fizik tedavi, epidural steroid ve gerekirse cerrahi tedavi uygulanır.
Spinal stenozda laminektomi ameliyatı yapılır. Epidural skar (nedbe) dokusu varsa epidural steroid, fizik tedavi, egzersiz programları uygulanmalıdır ancak tedavi kolay değildir.
Araknoidit durumlarında, epidural tedavi, TENS, bel korseleri, antidepresan ilaçlar ve egzersiz yaptırılır.
Tıp dilinde spondilolistezis olarak adlandırılan bel kayması, bel fıtığından farklı bir hastalıktır. Bu durumda, bir omur alttaki omura göre öne kayar. Bu da hem bel hem de bacak ağrısına neden olur. Bel kayması farklı pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabildiği için uygulanacak tedavi yöntemi de nedene yöneliktir.
Kötü duruş belinizi zorlamakta ve zedelenmeye yatkın hale getirmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri belin normal kavsının artması ve bazı kasların sürekli gergin kalmasıdır. Bilgisayar karşısında devamlı aynı pozisyonda oturma, benzer şekilde ara vermeden uzun yol araba sürücülüğü gibi nedenler de bel ağrısını tetikler.
Zayıf ve gevşemiş karın, sırt ve bel kasları, belinizin en önemli destekten yoksun kalmasına neden olur. Bu nedenle sağlıklı bir bel için düzenli egzersiz yapılması gerekir. Ancak gelişi güzel yapılan yanlış ve ağır egzersizler yarardan çok zararlı olabilir.
Aşırı kilolar, omurgaya binen yükü artırır. Diğer bir deyişle daha az kiloyu taşımaya alışmış bel, daha fazla yüklenme karşısında zorlanır. Bu tip zorlamalar disk yastıkçığının erken yaşta dejenere olmasını ve ileride fıtık benzeri durumların ortaya çıkmasına yol açar.
Miyofasiyal ağrı sendromu ve fibromiyalji gibi kas-bağ dokusu hastalıkları bel ağrısının önemli nedenlerindendir.
Bu hastalık, omurgayı destekleyen kasların tekrarlayan zorlanması ve aşırı kullanımına bağlı olarak ortaya çıkar. Bölgesel kaslarda aşırı gerginlik bant şeklinde sertliklere neden olur. Bu durum ağrı ve hassasiyete yol açar ve basit tedavi yöntemleri ile kendiliğinden düzelmez.
Kas ve bağlarda yaygın hassasiyet ve ağrı ile seyreden bir hastalıktır. Bu şikayetlerin yanında, uyku bozukluğu, psikolojik sorunlarınız, sürekli yorgunluk ve sabah tutukluğunuz varsa, mesane ve barsak problemleri ile sık karşılaşıyorsanız, adetleriniz çok ağrılı ise ve bel ağrınız basit tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınamamış ise, akla fibromiyalji gelebilir.
Kireçlenme yaşlanma ve yıpranma hastalığıdır. Bel kireçlenmesinde; omurgada yeni kemik oluşumu çevre yapılara bası yaparak ağrıya neden olur. Kireçlenmede hastalığın ileri safhalarında kalça ve bacak ağrısı da ortaya çıkar.
Menopoz, Kalsiyum ve D vitamini yetersizliği veya bazı ilaçların uzun süre kullanımı kemiklerde erimeye neden olabilir. Omurgadaki kemik eriyince yumuşamakta ve kırılgan hale gelmektedir. Omurganın dayanıklılığının azalması başlı başına bel ağrısına neden olur. Ayrıca osteoporozda sık görülen omurga kırkları hem bel ağrısına hem de bacaklarda güçsüzlüğe neden olur.
Romatizmal hastalıklarda, diğer eklemlerin yanı sıra, omurga da tutulabilir. Bu durumda istirahat ile geçmeyen bel ağrısı ortaya çıkar. Sabahları görülen eklem sertliği ve tutulmalar romatizmal hastalıklar için uyarıcıdır.
Sigara bel omurları arasında yastıkçık görevi gören disklerin beslenmesini bozarak dolaylı olarak bel ağrısına zemin hazırlar.
Ekonomik endişeler, sosyal ve psikolojik problemler bel kaslarında kasılmalara neden olarak, ağrı kesicilerle önlenemeyen ağrıya neden olabilir. Bu durumda psikolojik sorunların çözümüne yönelik tedavi de yapılmalıdır. Bu da ekip çalışmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Birçok farklı sporun bel omurları üzerinde farklı etkileri vardır. Bel omurları için en ideal spor yüzmedir. Yürüyüş omurga kaslarının kuvvetlenmesi için önemlidir. Tenis gibi sporlar ani hareketler gerektirebileceğinden omurga için riskli olabilir. Benzer şekilde futbol, basketbol, güreş, jimnastik ve kürek, halter, su kayağı sporlarını yoğun bir şekilde yapanlarda daha fazla bel ağrısına rastlanmaktadır. Bu nedenle bu sporları yapanların bel ve sırt kaslarını güçlendirmeleri ve esneklik kazandırmaları gerekmektedir.
Hamilelikte kilo almaya ve rahimdeki büyümeye bağlı olarak beldeki eğriliğin derecesinde artış olur. Bel ve karın kaslarının zayıf olduğu durumlarda bel bölgesine binen yük artar ve bel ağrıları görülür.
Çocukluk döneminde aile ve eğitimcilerin dikkatli olması gerekir. Okulda masa, sandalye düzeneğinin çocuk boyuna göre ayarlanmalıdır. Ağır çantalarla bel omurgasına binen yük artmakta ve omurgada gelişim bozuklukları olabilmektedir. Vücut ağırlığını ortadan kaldıran ve karın, sırt ile omuz adalelerini güçlendiren yüzme sporuna çocukluk çağında mutlaka başlanmalıdır.
Çocuklarda uzun süreli ve ısrarcı ağrılar dikkate alınarak kesinlikle uzman doktora başvurmalıdır. Bazen büyüme ağrıları diyerek geçiştirilen ağrıların zemininde romatizma, bel fıtığı, doğuştan omurga bozuklukları, omurga iltihap ve tümörleri gibi önemli sorunlar olabilir.
- Bel ağrısı şiddetliyse ve birkaç gün içinde basit önlemlerle geçmiyorsa,
- Ağrı günlük etkinlikleri engelliyorsa,
- Bacağa yayılan ağrı ve uyuşma varsa,
- Ayak ya da bacakta güçsüzlük başlamışsa,
- İdrar veya dışkı kaçırma olayı varsa,
- Ağrı istirahatta ve geceleri de devam ediyorsa.
Bel ağrınızın nedenini belirlemek için doktorunuz sizi ayrıntılı olarak muayene ettikten sonra gerekli radyolojik ve elektrofizyolojik incelemeleri yapacaktır. Muayenede özellikle ağrınızın şiddeti, süresi, hangi bölgede olduğu, gün içindeki değişimleri ve eşlik eden diğer bulgular irdelenecektir.
Muayenede bel hareketlerinizin durumu, harekete ağrının eşlik edip etmemesi, bacaktaki germe testleri ile ağrının ortaya çıkıp çıkmaması, bacak ve ayakta kuvvet ve duyu durumunuz ile bacaktaki reflekslerinize bakılacaktır. Muayenenin ardından radyolojik (MR, diskografi) ve elektrofizyolojik incelemelere gerek duyulabilir.
Basit, ilk defa meydana gelen, kısa süreli bel ağrılarında MR çektirmeye genellikle gerek yoktur. Bunun dışında, artarak devam eden, bacak ağrısı veya güçsüzlüğünün eşlik ettiği durumlarda MR çekilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle, bel fıtığı ve diğer omurga hastalıklarının teşhisinde MR’dan yararlanılır. Gerçekten de MR omurlar, diskler, sinir kökleri ve omurilik hakkında detaylı bilgi vermektedir.
Radyolojik incelemeler ve muayene bulgularının ardından doktorunuz lüzum görmesi durumunda EMG incelemesi yapılır. EMG incelemesi iki bölümden oluşur. Birinci bölümde ufak elektrik şokları verilirken, ikinci bölümde ince bir iğne ile kaslar değerlendirilir. EMG ile sinirlerin fonksiyonu ve kasların etkilenip etkilenmediği değerlendirilir.
Bel ağrılarının önemli bir bölümünde 3-5 günü geçmeyen kısa süreli yatak istirahati önerilmektedir. Özellikle bel fıtığı ve mekanik bel ağrılarında, ortopedik bir yatakta dizler hafif karna doğru çekilerek istirahat tavsiye edilir. Uzun süre yatak istirahatinin kas gücü ve kemik yoğunluğunu azaltabildiği unutulmamalı, dolayısı ile uzun süreli istirahattan kaçınılarak, akut ağrı geçince egzersizlere başlanmalıdır.
Hastalığınızın durumuna göre yatak istirahatının yanı sıra, ilaç tedavisi de gerekebilir. Ağrının geçmesinde hem istirahatın hem de ilaçların önemli rolü vardır
Çok sert ya da vücudun şeklini alacak kadar yumuşak olmayan yarı sert ortopedik yataklarda çok yüksek olmayan bir yastıkla yatarak, omurganın doğal şeklini koruması gerekir. Kesinlikle sert zeminde yatılmamalıdır. Ağrının çok olduğu dönemlerde bel boşluğu rulo bir havlu ile desteklenmelidir.
Bel ağrısında rastgele ilaç tedavisi sakıncalıdır. Hastalığın durum ve şiddetine göre ağrı kesici, enflamasyonu azaltıcı, kas gevşetici ve depresyon ilaçları ancak doktorun önerisiyle seçilerek kullanılmalıdır.
Yumuşak korseler sadece beli sıcak tutarak kasları gevşetir, çelik korse uygulaması ise ancak akut dönemde bele binen yükü azaltmak amacıyla veya ameliyat sonrası iyileşme evresinde kısa süreli dönemler için önerilebilir. Uzun süreli kullanım, vücudun doğal korsesi olan kasları güçsüzleştirdiğinden sakıncalıdır. Bu nedenle, doktor tavsiyesi olmadan gelişi güzel korse ve kuşak kullanımı uygun değildir
Bel ağrısının ilaç ve istirahat ile düzelmediği durumlarda fizik tedavi uygulanması gerekebilir. Bu amaçla; soğuk tedavisi, yüzeysel ve derin sıcak tedavisi, elektrik tedavisi, çekme, lazer ve manyetik alan tedavisi gibi seçenekler mutlaka fizik tedavi uzmanı hekim tarafından uygulanmalıdır.
Herşeyden önce hareketsiz kalmamalıyız. İnaktif, hareketsiz bir yaşam tarzı, tüm vücudu olduğu gibi belimizi de kötü etkiler. Yetersiz hareket eden organda vücudun artık maddeleri atılamaz; beslenme, oksijenlenme azalır. Omurgamız emme basma tulumba gibi çalıştığından hareketli olmak daha da önemlidir. Kuralımız uzun süreli oturmalardan veya ayakta durmalardan, aynı pozisyonlarda uzun süre kalmaktan kaçınmaktır.
Oturma ve ayakta durmayı karşılaştırdığımızda oturmada omurgaya binen yük düşünüldüğünün aksine daha fazladır. Sırtüstü yatıp bacakları yükseltmek ise omurganın en rahat ettiği konumdur. Yani oturmayın ayağa kalkın, durmayın yürüyün.
Bir diğer dikkat edeceğimiz nokta da dik durmaktır. Otururken olsun ayaktayken olsun bu kural geçerlidir. Bunu yapabilmemiz içinse güçlü sırt,bel ve karın kaslarına gerek vardır.Bu da ancak düzenli egzersizle olur. İlkemiz olacak bir diğer kural ise ağır kaldırmaktan kaçınmaktır.
Kaldırırken ise belimizi bükmemeli, çömelerek, bacaklarımızdan destek alarak kaldırmalıyız. Kaldırdığımız eşyayı vücudumuza mümkün olduğunca yaklaştırmalı vücuda dayandırmalıyız. Taşıyacağımız yükleri her iki kola eşit olarak bölmeli, dönmeli hareketlerden kaçınmalıyız.
Otururken sırtımızı düz tutmalıyız. Ofiste çalışırken dizlerimizin kalçalardan yüksekte durması beli rahatlatır, bunu da masanın altına konan bir tahta destekle sağlayabiliriz. Bel çukurluğumuzu arttıran pozisyonlardan kaçınmalıyız. Örneğin, ayakta dururken de yatarken de bacaklarımız gergin olmamalı, topuklu ayakkabılardan yine aynı nedenle kaçınmalıyız. Topuk ve tabanları yumuşak ayakkabılar sert zeminden gelen darbeleri emdiği için belimizin dostudur.
Organizmamızı formunda, omurgayı da esnek tutmak için spor yaşamımızın bir parçası olmalıdır. En uygun sporlar; serbest ve sırtüstü yüzmek, yumuşak zeminde yürüyüş ve bisiklettir. Ülkemizde çok tanınmasa da NORD WALKING yani kayak yapar gibi sopalarla dört adım prensibinde yürüyüş de bel dostu bir spordur.
Vücut ağırlığının omurgaya, kas ve eklemlere direk etkisi vardır. Bunu elimizde bir şey olmadan taşıdığımız yük olarak düşünmeli vücut kitle endeksimizi normal sınırlarda tutmak için sağlıklı ve yeterli beslenmeliyiz. Keza bu amaç için spor da yararlı bir yöntemdir.
Öncelikle ağrının azaltılıp hastanın sakinleştirilmesi gereklidir. Bu amaçla da ağrı kesici, ödem giderici ilaçlar, kas gevşeticiler kullanılır. İstirahat uzun süreli olmama kaydıyla gerekebilir. Korseleme başlangıç devrelerinde hastayı rahatlatır ancak uzun süreli kullanımlarda bel kaslarının zayıflamasına neden olabilir. Korse çıkarma programını hasta doktoruyla mutlaka konuşmaktır. Bunun dışında ehil ellerde yapılan manipülasyon, fizik tedavi yöntemleri, lokal enjeksiyonlar diğer tedavi yöntemleridir.
Egzersiz tedavinin temellerinden biri, hatta en önemlisidir. Bel ağrısı çeken hastalarda karın, sırt ve bacak kasları zamanla güçlerini yitirir. Egzersizler bedeni ve ruhi gevşemeyi sağlar, ağrıyı azaltır, kasları güçlendirir, duruşu düzeltir. Hastanın günlük yaşama dönme sürecini kısaltır. Egzersiz türlerini esneklik, bel ve karın kaslarını güçlendirme ve germe olarak sınıflandırabiliriz. Daha önce sözünü ettiğimiz sporlarda ek olarak yapılmalıdır.
Sağlıklı günler dileriz...
Diğer Faaliyet Alanlarımız
Yaşlı Bakımevi , Rehabilitasyon Merkezi ve Fizik Tedavi , Kuru İğne Tedavisi
